Menopoz

Genel bakış

Menopoz, adet döngülerinizin sonunu işaret eden zamandır. Adet dönemi olmadan 12 ay geçtikten sonra teşhis edilir. Menopoz 40'lı veya 50'li yaşlarda olabilir.

Menopoz doğal bir biyolojik süreçtir. Ancak sıcak basması gibi fiziksel belirtiler ve menopozun duygusal belirtileri uykunuzu bozabilir, enerjinizi azaltabilir veya duygusal sağlığınızı etkileyebilir. Yaşam tarzı düzenlemelerinden hormon tedavisine kadar birçok etkili tedavi mevcuttur.

Belirtiler

Menopoza giden aylarda veya yıllarda, şu belirti ve semptomlarla karşılaşabilirsiniz:

• Düzensiz adetle
• Vajinal kuruluk
• Sıcak basmalar
• Titreme
• Gece terlemeleri
• Uyku sorunları
• Ruh hali değişiklikleri
• Kilo alımı ve yavaş metabolizma
• İnce saç ve kuru cilt
• Meme dolgunluğu kaybı

Menstrüasyon değişiklikleri de dahil olmak üzere belirti ve semptomlar kadınlar arasında farklılık gösterebilir. Büyük olasılıkla, dönemleriniz bitmeden önce bazı düzensizlikler yaşayacaksınız.

Perimenopoz sırasında periyotların atlanması yaygın ve beklenen bir durumdur. Çoğu zaman, adet dönemleri bir ay atlar ve geri döner veya birkaç ay atlar ve ardından birkaç ay boyunca tekrar aylık döngüler başlar. Dönemler ayrıca daha kısa döngülerde olma eğilimindedir, bu nedenle birbirine daha yakındır. Düzensiz dönemlere rağmen, hamilelik mümkündür. Bir dönemi atladıysanız ancak menopoz geçişine başladığınızdan emin değilseniz, hamilelik testi yapmayı düşünün.

Ne zaman doktora görünmeli

Koruyucu sağlık bakımı ve herhangi bir tıbbi endişe için doktorunuzla düzenli ziyaretlerinizi sürdürün. Menopoz sırasında ve sonrasında kontrollere devam ediniz.

Yaşlandıkça koruyucu sağlık hizmetleri, kolonoskopi, mamografi ve trigliserit taraması gibi önerilen sağlık tarama testlerini içerebilir. Doktorunuz, geçmişiniz tarafından önerildiyse tiroid testi ve meme ve pelvik muayeneler de dahil olmak üzere başka testler ve muayeneler de önerebilir.

Menopozdan sonra vajinanızdan kanama olursa daima tıbbi yardım alın.

Nedenler

Menopoz şunlardan kaynaklanabilir:

• Doğal olarak azalan üreme hormonları. 30'lu yaşların sonlarına yaklaştıkça, yumurtalıklarınız daha az östrojen ve progesteron - menstrüasyonu düzenleyen hormonlar  üretmeye başlar ve doğurganlığınız düşer.

40'lı yaşlarınızda, adet dönemleriniz uzar veya kısalır, ağırlaşır veya hafifler ve daha sık veya daha sık hale gelebilir.

• Yumurtalıkların alındığı ameliyat (ooferektomi). Yumurtalıklarınız, adet döngüsünü düzenleyen östrojen ve progesteron dahil olmak üzere hormonlar üretir. Yumurtalıklarınızı çıkarmak için yapılan ameliyat, hemen menopoza neden olur. Adet dönemleriniz durur ve muhtemelen sıcak basması olur ve diğer menopoz belirtileri ve semptomlarını yaşarsınız. Hormonal değişiklikler birkaç yıl içinde kademeli olarak değil, aniden meydana geldiğinden, belirtiler ve semptomlar şiddetli olabilir.

Rahiminizi alıp yumurtalıklarınızı (histerektomi) almayan ameliyatlar genellikle hemen menopoza neden olmaz. Artık adet görmeseniz de, yumurtalıklarınız hala yumurta salıyor ve östrojen ve progesteron üretiyor.

• Kemoterapi ve radyasyon tedavisi. Bu kanser tedavileri, tedavi sırasında veya tedaviden kısa bir süre sonra sıcak basması gibi semptomlara neden olarak menopoza neden olabilir. Kemoterapiyi takiben menstrüasyonun (ve doğurganlığın) durması her zaman kalıcı değildir, bu nedenle doğum kontrol önlemleri yine de istenebilir. Radyasyon tedavisi, yalnızca radyasyon yumurtalıklara yönlendirilirse yumurtalık fonksiyonunu etkiler. Göğüs dokusu veya baş ve boyun gibi vücudun diğer bölgelerine radyasyon tedavisi menopozu etkilemez.
• Primer yumurtalık yetmezliği. Kadınların yaklaşık %1'i 40 yaşından önce menopoza girer (erken menopoz). Erken menopoz, yumurtalıklarınızın, genetik faktörlerden veya otoimmün hastalıklardan kaynaklanabilen normal üreme hormonları (birincil yumurtalık yetmezliği) üretememesinden kaynaklanabilir. Ancak çoğu zaman erken menopozun hiçbir nedeni bulunamaz. Bu kadınlar için beyin, kalp ve kemikleri korumak için hormon tedavisi tipik olarak en azından doğal menopoz yaşına kadar önerilir.

Menopozdan sonra, belirli tıbbi durumlar riskiniz artar. Örnekler şunları içerir:

• Kalp ve kan damarı (kardiyovasküler) hastalığı. Östrojen seviyeleriniz düştüğünde, kardiyovasküler hastalık riskiniz artar. Kalp hastalığı, erkeklerde olduğu gibi kadınlarda da önde gelen ölüm nedenidir. Bu nedenle düzenli egzersiz yapmak, sağlıklı beslenmek ve normal kiloyu korumak önemlidir. Kolesterolünüzü veya kan basıncınızı çok yüksekse nasıl azaltacağınız gibi kalbinizi nasıl koruyacağınız konusunda doktorunuza danışın.
• Osteoporoz. Bu durum kemiklerin kırılgan ve zayıf olmasına neden olarak kırık riskinin artmasına neden olur. Menopozdan sonraki ilk birkaç yıl içinde kemik yoğunluğunu hızlı bir şekilde kaybedebilir ve osteoporoz riskinizi artırabilirsiniz. Osteoporozlu postmenopozal kadınlar özellikle omurga, kalça ve bilek kırıklarına karşı hassastır.
• İdrar Kaçırma Vajina ve üretra dokularınız elastikiyetini kaybettiğinden, sık, ani, güçlü idrar yapma dürtüsü ve ardından istemsiz idrar kaçırma (idrar kaçırma) veya öksürme, gülme veya kaldırma ile idrar kaçırma (stres idrar kaçırma) yaşayabilirsiniz. . Daha sık idrar yolu enfeksiyonunuz olabilir.

Kegel egzersizleri ile pelvik taban kaslarını güçlendirmek ve topikal vajinal östrojen kullanmak inkontinans semptomlarını hafifletmeye yardımcı olabilir. Hormon tedavisi ayrıca menopozal idrar yolları ve idrar kaçırma ile sonuçlanabilecek vajinal değişiklikler için de etkili bir tedavi seçeneği olabilir.

• Cinsel işlev. Nem üretiminin azalması ve elastikiyet kaybından kaynaklanan vajinal kuruluk, cinsel ilişki sırasında rahatsızlığa ve hafif kanamaya neden olabilir. Ayrıca azalan his, cinsel aktivite (libido) arzunuzu azaltabilir.

Su bazlı vajinal nemlendiriciler ve kayganlaştırıcılar yardımcı olabilir. Vajinal kayganlaştırıcı yeterli değilse, birçok kadın vajinal krem, tablet veya halka şeklinde mevcut olan lokal vajinal östrojen tedavisinden faydalanır.

• Kilo almak. Birçok kadın menopoz geçişi sırasında ve menopozdan sonra metabolizma yavaşladığı için kilo alır. Mevcut kilonuzu korumak için daha az yemeniz ve daha fazla egzersiz yapmanız gerekebilir.

Teşhis

Menopozun belirti ve semptomları, çoğu kadına menopoz geçişine başladıklarını söylemek için genellikle yeterlidir. Düzensiz adetler veya sıcak basması hakkında endişeleriniz varsa doktorunuzla konuşun. Bazı durumlarda, daha fazla değerlendirme önerilebilir.

Menopoz teşhisi için tipik olarak testler gerekli değildir. Ancak belirli koşullar altında, doktorunuz aşağıdaki seviyenizi kontrol etmek için kan testleri önerebilir:

• Folikül uyarıcı hormon (FSH) ve östrojen (estradiol), çünkü menopoz meydana geldikçe FSH seviyeleriniz yükselir ve estradiol seviyeleri düşer
• Tiroid uyarıcı hormon (TSH), çünkü düşük aktif bir tiroid (hipotiroidizm) menopoz semptomlarına benzer semptomlara neden olabilir.

Tedavi

Menopoz tıbbi tedavi gerektirmez. Bunun yerine tedaviler, belirtilerinizi ve semptomlarınızı hafifletmeye ve yaşlanma ile ortaya çıkabilecek kronik durumları önlemeye veya yönetmeye odaklanır. Tedaviler şunları içerebilir:

• Hormon tedavisi. Östrojen tedavisi, menopoz sıcak basmalarını hafifletmek için en etkili tedavi seçeneğidir. Kişisel ve aile tıbbi geçmişinize bağlı olarak, doktorunuz semptomların giderilmesini sağlamak için gereken en düşük dozda ve en kısa zaman diliminde östrojen önerebilir. Hâlâ rahminiz varsa, östrojene ek olarak progestine de ihtiyacınız olacaktır. Östrojen ayrıca kemik kaybını önlemeye yardımcı olur. Hormon tedavisinin uzun süreli kullanımı bazı kardiyovasküler ve meme kanseri risklerine sahip olabilir, ancak hormonların menopoz döneminde başlaması bazı kadınlar için faydalar göstermiştir. Hormon tedavisinin yararları ve riskleri ve sizin için güvenli bir seçim olup olmadığı konusunda doktorunuzla konuşun.
• Vajinal östrojen. Vajinal kuruluğu gidermek için östrojen, vajinal krem, tablet veya halka kullanılarak doğrudan vajinaya uygulanabilir. Bu tedavi, vajinal dokular tarafından emilen az miktarda östrojen salgılar. Vajinal kuruluk, cinsel ilişkide rahatsızlık ve bazı üriner semptomların giderilmesine yardımcı olabilir.
• Düşük doz antidepresanlar. Seçici serotonin geri alım inhibitörleri (SSRI'lar) adı verilen ilaç sınıfıyla ilgili bazı antidepresanlar, menopozdaki sıcak basmaları azaltabilir. Sıcak basması tedavisi için düşük dozlu bir antidepresan, sağlık nedenleriyle östrojen alamayan veya duygudurum bozukluğu için antidepresana ihtiyaç duyan kadınlar için faydalı olabilir.
• Gabapentin Gabapentin, epilepsi nöbetleri tedavi etmek için onaylanmıştır, ancak aynı zamanda sıcak basmaları azaltmaya yardımcı olduğu gösterilmiştir. Bu ilaç östrojen tedavisini kullanamayan kadınlarda ve ayrıca gece ateş basması yaşayanlarda faydalıdır.
• Klonidin Tipik olarak yüksek tansiyonu tedavi etmek için kullanılan bir hap olan klonidin, sıcak basmalardan biraz rahatlama sağlayabilir.
• Osteoporozu önlemek veya tedavi etmek için ilaçlar. Bireysel ihtiyaçlara bağlı olarak, doktorlar osteoporozu önlemek veya tedavi etmek için ilaç önerebilir. Kemik kaybını ve kırık riskini azaltmaya yardımcı olan çeşitli ilaçlar mevcuttur. Doktorunuz kemikleri güçlendirmeye yardımcı olmak için D vitamini takviyeleri reçete edebilir.

Herhangi bir tedaviye karar vermeden önce, seçenekleriniz ve her birinin riskleri ve faydaları hakkında doktorunuzla konuşun. İhtiyaçlarınız ve tedavi seçenekleriniz değişebileceğinden seçeneklerinizi yıllık olarak gözden geçirin. .

Yaşam tarzı ve ev ilaçları

Neyse ki, menopozla ilişkili birçok belirti ve semptom geçicidir. Etkilerini azaltmaya veya önlemeye yardımcı olmak için şu adımları atın:

• Sıcak sbasmaları Sıkı giyinin, bir bardak soğuk su için veya daha serin bir yere gidin. Sıcak basmalarınızı neyin tetiklediğini belirlemeye çalışın. Birçok kadın için tetikleyiciler arasında sıcak içecekler, kafein, baharatlı yiyecekler, alkol, stres, sıcak hava ve hatta sıcak bir oda olabilir.
• Vajinal rahatsızlığı azaltın. Reçetesiz, su bazlı bir vajinal kayganlaştırıcı  veya silikon bazlı bir kayganlaştırıcı veya nemlendirici deneyin.

Eğer hassasiyetiniz varsa gliserin içermeyen bir ürün seçmeyi düşünebilirsiniz, aksi takdirde yanmaya veya tahrişe neden olabilir. Cinsel olarak aktif kalmak, vajinaya kan akışını artırarak vajinal rahatsızlığa da yardımcı olur.

• Yeterli uyku uyumak . Uykuya dalmayı zorlaştırabilecek kafeinden kaçının ve uykuyu bölebilecek çok fazla alkol almaktan kaçının. Yatmadan hemen önce olmasa da gün içinde egzersiz yapın. Sıcak basmaları uykunuzu rahatsız ediyorsa, yeterince dinlenmeden önce onları yönetmenin bir yolunu bulmanız gerekebilir.
• Gevşeme tekniklerini uygulayın. Derin nefes alma, tempolu nefes alma,masaj ve ilerleyici kas gevşetme gibi teknikler menopoz semptomlarına yardımcı olabilir. Farklı gevşeme egzersizleri gösteren çok sayıda kitap ve internetten videolar bulabilirsiniz.
• Pelvik tabanınızı güçlendirin. Kegel egzersizleri olarak adlandırılan pelvik taban kas egzersizleri, bazı idrar kaçırma biçimlerini iyileştirebilir.
• Dengeli bir diyet yapın. Çeşitli meyveler, sebzeler ve tam tahıllar ekleyin. Doymuş yağları, sıvı yağları ve şekerleri sınırlayın. 
• Sigara içmeyin. Sigara içmek kalp hastalığı, felç, osteoporoz, kanser ve bir dizi başka sağlık sorunu riskinizi artırır. Ayrıca sıcak basmaları artırabilir ve daha erken menopoza neden olabilir.
• Düzenli egzersiz. Kalp hastalığına, diyabete, osteoporoza ve yaşlanmayla ilişkili diğer durumlara karşı korunmaya yardımcı olmak için çoğu gün düzenli fiziksel aktivite yapın veya egzersiz yapın.

Alternatif tıp

Menopoz semptomlarını yönetmeye yardımcı olmak için birçok yaklaşım öne sürülmüştür, ancak bunlardan çok azının iddiaları destekleyecek bilimsel kanıtları vardır. Üzerinde çalışılan veya çalışılmakta olan bazı tamamlayıcı ve alternatif tedaviler şunları içerir:

• Bitki östrojenleri (fitoöstrojenler). Bu östrojenler bazı gıdalarda doğal olarak bulunur. İki ana fitoöstrojen türü vardır - izoflavonlar ve lignanlar. İzoflavonlar soya fasulyesi, mercimek, nohut ve diğer baklagillerde bulunur. Lignanlar keten tohumu, tam tahıllar ve bazı meyve ve sebzelerde bulunur.

Bu gıdalardaki östrojenlerin sıcak basmaları ve diğer menopoz semptomlarını giderip gideremeyeceği henüz kanıtlanmadı, ancak çoğu çalışma onları etkisiz buldu. İzoflavonların östrojen benzeri bazı zayıf etkileri vardır, bu nedenle meme kanseri geçirdiyseniz, diyetinizi izoflavon hapları ile desteklemeden önce doktorunuzla konuşun.

Adaçayının östrojen benzeri etkilere sahip bileşikler içerdiği düşünülür ve menopoz semptomlarını etkili bir şekilde yönetebildiğine dair iyi kanıtlar vardır. Yüksek tansiyon veya epilepsisi olan kişilerde dikkatli kullanılmalıdır.

• Biyolojik hormonlar. Bu hormonlar bitki kaynaklarından gelir. "Biyoözdeş" terimi, üründeki hormonların kimyasal olarak vücudunuzun ürettiği hormonlarla aynı olduğunu ima eder. Gıda ve İlaç Dairesi (FDA) tarafından onaylanmış, ticari olarak temin edilebilen bazı biyo-özdeş hormonlar vardır. Ancak birçok müstahzar bileşiktir - bir doktorun reçetesine göre bir eczanede yapılır - ve FDA tarafından düzenlenmez , bu nedenle kalite ve riskler çok net değildir. Menopoz semptomlarını hafifletmede biyolojik olarak özdeş hormonların geleneksel hormon tedavisinden daha iyi çalıştığına dair hiçbir bilimsel kanıt yoktur. Ayrıca geleneksel hormon tedavisinden daha az riskli olduklarına dair bir kanıt da yok.
• Karayılan otunun. Karayılan otu, menopoz semptomları olan birçok kadın arasında popüler olmuştur. Ancak karayılan otunun etkili olduğuna dair çok az kanıt var ve ek karaciğer için zararlı olabilir ve meme kanseri öyküsü olan kadınlar için güvenli olmayabilir.
• Yoga. Menopoz semptomlarını azaltmada yoga uygulamasını destekleyen hiçbir kanıt yoktur. Ancak yoga veya tai chi gibi denge egzersizleri gücü ve koordinasyonu geliştirebilir ve kırık kemiklere yol açabilecek düşmeleri önlemeye yardımcı olabilir. Denge egzersizlerine başlamadan önce doktorunuza danışın. Duruşları ve doğru nefes alma tekniklerini nasıl uygulayacağınızı öğrenmek için bir ders almayı düşünün.
• Akupunktur. Akupunkturun sıcak basmaları azaltmaya yardımcı olmada geçici bir faydası olabilir, ancak araştırmalar önemli veya tutarlı iyileştirmeler göstermedi. Daha fazla araştırmaya ihtiyaç var.
• Hipnoz. Hipnoterapi bazı menopozdaki kadınlarda sıcak basması insidansını azaltabilir. Çalışmalara göre, hipnoterapi ayrıca uykuyu iyileştirmeye ve günlük yaşamdaki etkileşimi azaltmaya yardımcı oldu.

Kırmızı yonca, kava, dong quai, DHEA, çuha çiçeği yağı ve yabani yam (doğal progesteron kremi) gibi diğer besin takviyelerini duymuş veya denemiş olabilirsiniz. Etkililik konusunda bilimsel kanıt yoktur ve bu ürünlerden bazıları zararlı olabilir.

Menopoz semptomları için herhangi bir bitkisel veya diyet takviyesi almadan önce doktorunuzla konuşun.