ADET KANAMALARININ AŞIRI OLMASI (MENORAJİ)

Genel bakış

Menoraji, anormal derecede ağır veya uzun süreli kanama ile adet dönemleri için tıbbi terimdir. Ağır adet kanaması yaygın bir endişe olmasına rağmen, çoğu kadın menoraji olarak tanımlanacak kadar şiddetli kan kaybı yaşamaz.

Menoraji ile, çok fazla kan kaybınız ve kramplarınız olduğu için adetiniz olduğunda normal aktivitelerinizi sürdüremezsiniz.. Menoraji için birçok etkili tedavi vardır.

Belirtiler

Menoraji belirtileri ve semptomları şunları içerebilir:

• Ardışık birkaç saat boyunca her saat başı bir veya daha fazla hijyenik ped veya tamponda ıslatma
• Adet akışınızı kontrol etmek için Çift pet-bez kullanmanız gerekiyor
• Gece boyunca ped değiştirmek için uyanma ihtiyacı
• Bir haftadan uzun süredir kanama
• Karaciğer şeklinde kımız parçalar düşürmek
• Ağır adet akışı nedeniyle günlük aktivitelerin kısıtlanması
• Yorgunluk, halsizlik veya nefes darlığı gibi anemi belirtileri

Ne zaman doktora görünmeli

Aşağıdakileri yaşıyorsanız, planlanmış bir sonraki muayenenizden önce tıbbi yardım alın:

• Vajinal kanama o kadar ağırdır ki, iki saatten fazla bir süre boyunca saatte en az bir ped veya tamponu ıslatır
• Dönemler arasında kanama veya düzensiz vajinal kanama
• Menopozdan sonra herhangi bir vajinal kanama

Nedenler

Bazı durumlarda, ağır adet kanamasının nedeni bilinmemekle birlikte, bir takım koşullar menorajiye neden olabilir. Yaygın nedenler şunlardır:

• Hormon dengesizliği. Normal bir adet döngüsünde, östrojen ve progesteron hormonları arasındaki denge, adet sırasında dökülen rahim zarının (endometriyum) oluşumunu düzenler. Bir hormon dengesizliği meydana gelirse, endometrium aşırı gelişir ve sonunda ağır adet kanaması yoluyla dökülür.

Polikistik over sendromu (PCOS), obezite, insülin direnci ve tiroid sorunları dahil olmak üzere bir çok durumda hormon dengesizliklerine neden olabilir.

• Yumurtalıkların işlev bozukluğu. Yumurtlama olmazsa(anovulasyon), vücudunuz normal bir adet döngüsü sırasında olduğu gibi progesteron hormonunu üretmez. Bu hormon dengesizliğine yol açar ve menorajiye neden olabilir.
• Rahim Miyomları Rahmin bu kanserli olmayan (iyi huylu) tümörleri, doğurganlık yıllarınızda ortaya çıkar. Rahim miyomları normalden daha ağır veya uzun süreli adet kanamasına neden olabilir.
• Polipler Rahim boşluğunda küçük, iyi huylu et parçacıkları(uterin polipler) ağır veya uzun süreli adet kanamasına neden olabilir.
• Adenomyozis. Bu durum, endometriumdan salgı bezlerinin rahim kasına yerleştiği ve sıklıkla ağır kanamalara ve ağrılı dönemlere neden olduğu zaman ortaya çıkar.
• Rahim içi cihaz (RİA). Menoraji, doğum kontrolü için hormonal olmayan bir rahim içi araç kullanılması etken olabilir. Doktorunuz, alternatif tedavi seçeneklerini planlamanıza yardımcı olacaktır.
• Hamilelik komplikasyonları. Bazen gecikmiş bir adetin fazla olması düşük nedeniyle olabilir. 
• Rahim(endometrium) kanseri Rahim kanseri ve rahim ağzı kanseri, özellikle menopoz sonrası iseniz veya geçmişte anormal bir Pap testi sonucu varsa, aşırı adet kanamasına neden olabilir.
• Kalıtsal kanama bozuklukları. Önemli bir kan pıhtılaşma faktörünün doğuştan yetersiz olduğu veya bozulduğu bir durum olan von Willebrand hastalığı gibi bazı kanama bozuklukları anormal adet kanamasına neden olabilir.
• İlaçlar. Anti-inflamatuar ilaçlar, östrojen ve progestinler gibi hormonal ilaçlar ve varfarin (Coumadin, Jantoven) veya enoksaparin (Lovenox) gibi antikoagülanlar dahil olmak üzere bazı ilaçlar, ağır veya uzun süreli adet kanamasına katkıda bulunabilir.
• Diğer tıbbi durumlar. Karaciğer veya böbrek hastalığı da dahil olmak üzere bir dizi başka tıbbi durum menoraji ile ilişkili olabilir.
• 

Risk faktörleri

Risk faktörleri yaşa ve menorajinizi açıklayabilecek başka tıbbi durumlarınız olup olmadığına göre değişir. Normal bir döngüde, yumurtalıklardan bir yumurtanın salınması, vücudun adetleri düzenli tutmaktan en çok sorumlu olan kadın hormonu olan progesteron üretimini uyarır. Yumurtlama olmadığında yetersiz progesteron ağır adet kanamasına neden olabilir.

Adolesan kızlarda menoraji tipik olarak anovulasyona bağlıdır. Ergen kızlar özellikle ilk adet döneminden (menarş) sonraki ilk yılda anovulatuar adet döngülerine eğilimlidir.

Daha yaşlı üreme çağındaki kadınlarda menoraji tipik olarak fibroidler, polipler ve adenomyoz dahil olmak üzere uterus patolojisinden kaynaklanır. Bununla birlikte, rahim kanseri, kanama bozuklukları, ilaç yan etkileri ve karaciğer veya böbrek hastalığı gibi diğer problemler katkıda bulunan faktörler olabilir.

Komplikasyonlar

Aşırı veya uzun süreli adet kanaması, aşağıdakiler dahil diğer tıbbi durumlara yol açabilir:

• Anemi. Menoraji, dolaşımdaki kırmızı kan hücrelerinin sayısını azaltarak kan kaybı anemisine neden olabilir. Dolaşımdaki kırmızı kan hücrelerinin sayısı, kırmızı kan hücrelerinin dokulara oksijen taşımasını sağlayan bir protein olan hemoglobin ile ölçülür.

Demir eksikliği anemisi, vücudunuz daha fazla hemoglobin yapmak için demir depolarınızı kullanarak kaybedilen kırmızı kan hücrelerini telafi etmeye çalışırken oluşur. Menoraji, demir eksikliği anemisi riskini artıracak kadar demir seviyelerini azaltabilir.

Belirti ve semptomlar arasında soluk cilt, halsizlik ve yorgunluk bulunur. Diyet demir eksikliği anemisinde rol oynasa da, sorun ağır adet dönemleri ile komplike hale gelir.

• Ağrı  Ağır adet kanaması ile birlikte ağrılı adet kramplarınızolabilir. Bazen menoraji ile ilişkili kramplar tıbbi değerlendirme gerektirecek kadar şiddetlidir.

Teşhis

Doktorunuz büyük olasılıkla tıbbi geçmişinizi ve adet düzeninizi soracaktır. Kanamnızın ne kadar ağır olduğuna ve onu kontrol etmek için ne kadar pede ihtiyacınız olduğuna dair notlar da dahil olmak üzere kanamalı ve kanamasız günlerin bir günlüğünü tutmanız sizden istenebilir.

Doktorunuz bir fizik muayene yapacak ve aşağıdakiler gibi bir veya daha fazla test veya prosedür önerebilir:

• Kan testleri.Demir eksikliği (anemi) ve tiroid bozuklukları veya kan pıhtılaşma anormallikleri gibi diğer durumlar için değerlendirilebilir.
• PAP smear testi. Bu testte, rahim ağzınızdaki hücreler toplanır ve enfeksiyon, iltihaplanma veya kanserli olabilecek veya kansere yol açabilecek değişiklikler açısından test edilir.
• Endometrial biyopsi. Doktorunuz, bir patolog tarafından incelenmek üzere rahminizin içinden bir doku örneği alabilir.
• Ultrason. Bu görüntüleme yöntemi, rahim, yumurtalıklar ve pelvisinizin görüntülerini üretmek için ses dalgalarını kullanır.
• 

İlk testlerinizin sonuçlarına göre doktorunuz aşağıdakileri de içeren daha ileri testler önerebilir:

• Sonohisterografi. Bu test sırasında vajina ve serviks yoluyla bir tüp aracılığıyla rahminize bir sıvı enjekte edilir. Doktorunuz daha sonra rahminizin içindeki sorunları aramak için ultrason kullanır.
• Histereskopi. Bu muayene, doktorunuzun rahminizin içini görmesini sağlayan ince, ışıklı ve kameralı bir aleti vajinanızdan ve serviksinizden rahminize sokmayı içerir.

Doktorlar ancak diğer adet bozukluklarını, tıbbi durumları veya ilaçları bu durumun olası nedenleri veya şiddetlenmesi olarak dışladıktan sonra menoraji teşhisinden emin olabilirler.

Tedavi

Menoraji için özel tedavi, aşağıdakiler de dahil olmak üzere bir dizi faktöre dayanmaktadır:

• Genel sağlık ve tıbbi geçmişiniz
• Durumun nedeni ve ciddiyeti
• Belirli ilaçlara, prosedürlere veya terapilere karşı toleransınız
• Adetlerinizn  yakında daha az ağır hale gelme olasılığı
• Gelecekteki çocuk doğurma planlarınız
• Durumun yaşam tarzınıza etkileri
• Fikriniz veya kişisel tercihiniz

İlaçlar

Menoraji için tıbbi tedavi şunları içerebilir:

• Steroid olmayan antienflamatuar ilaçlar (NSAID'ler). İbuprofen veya naproksen sodyum gibi NSAID'ler, adet kan kaybını azaltmaya yardımcı olur. NSAID'ler, ağrılı adet kramplarını (dismenore) rahatlatmanın ek yararına sahiptir.
• Traneksamik asit. Traneksamik asit, adet kan kaybını azaltmaya yardımcı olur ve sadece kanama anında alınması gerekir.
• Oral kontraseptifler. Doğum kontrolü sağlamanın yanı sıra, oral kontraseptifler adet döngülerini düzenlemeye ve aşırı veya uzun süreli adet kanaması olaylarını azaltmaya yardımcı olabilir.
• Oral progesteron. Progesteron hormonu, hormon dengesizliğini düzeltmeye ve menorajiyi azaltmaya yardımcı olabilir.
• Hormonal RİA (Mirena). Bu rahim içi araç, rahim zarını incelten ve adet kan akışını ve krampları azaltan levonorgestrel adı verilen bir tür progestin salgılar.

Hormon ilacı almaktan dolayı menorajiniz varsa, doktorunuz ilacınızı değiştirerek tedavi edebilir.

Menorajinize bağlı aneminiz de varsa doktorunuz düzenli olarak demir takviyesi almanızı önerebilir. Demir seviyeniz düşükse ancak henüz anemik değilseniz, anemik olana kadar beklemek yerine demir takviyeleri almaya başlayabilirsiniz.

Medikal tedavi başarısız olursa menoraji için cerrahi tedaviye ihtiyacınız olabilir. Tedavi seçenekleri şunları içerir:

• Dilatasyon ve kürtaj (D&C). Bu prosedürde doktorunuz genişleterek (dilatasyon)) ve ardından adet kanamasını azaltmak için rahminizin içinden dokuyu kazır veya aspire eder. Bu prosedür yaygın olmasına ve sıklıkla akut veya aktif kanamayı başarılı bir şekilde tedavi etmesine rağmen, menoraji tekrarlarsa ek D&C prosedürlerine ihtiyacınız olabilir.
• Uterin arter embolizasyonu. Menorajisine miyomlar neden olan kadınlar için, uterin arterleri bloke ederek ve kan beslemelerini keserek rahimdeki miyomları küçültülebilir. Uterus arter embolizasyonu sırasında, radyolog kasıktaki büyük arterden (femoral arter) bir kateter geçirir ve miyoma  giden kan damarına kan akışını azaltan materyallerin enjekte edildiği uterin arterlerinize ulaşır.
• Odaklanmış ultrason cerrahisi. Uterus arter embolizasyonuna benzer şekilde, odaklanmış ultrason cerrahisi, miyomları küçülterek miyomların neden olduğu kanamayı tedavi eder. Bu prosedür, fibroid dokuyu yok etmek için ultrason dalgalarını kullanır. Bu işlem için herhangi bir kesi gerekli değildir.
• Myomun çıkarılması(Miyomektomi) Bu prosedür, uterus fibroidlerinin cerrahi olarak çıkarılmasını içerir. Myomların boyutuna, sayısına ve konumuna bağlı olarak, cerrahınız miyomektomiyi açık karın cerrahisi kullanarak, birkaç küçük kesiden (laparoskopik olarak) veya vajina ve serviksten (histeroskopik olarak) yapmayı seçebilir.
• Endometriyal ablasyon. Bu işlemde amaç, rahminizin (endometriyum) zarını yok etmektir (ablasyon). Prosedür dokuyu yok etmek için endometriuma uygulanan bir lazer, radyofrekans veya ısı kullanır.

Endometriyal ablasyondan sonra çoğu kadın çok daha kısa süren adet kanamalarına ulaşırlar. Endometriyal ablasyon sonrası, menopoza kadar güvenilir veya kalıcı doğum kontrol yöntemi kullanılması önerilir.

• Endometriyal rezeksiyon. Bu cerrahi prosedür, rahmin zarını çıkarmak için bir elektrocerrahi tel halka kullanır. Hem endometriyal ablasyon hem de endometriyal rezeksiyon, çok ağır adet kanaması olan kadınlara yarar sağlar. Bu işlemden sonra gebelik önerilmemektedir.
• Histerektomi. Histerektomi - rahminizi ve serviksinizi çıkarmak için yapılan ameliyat – çocuk olma şansını bitiren ve adet dönemlerini sonlandıran kalıcı bir işlemdir. Histerektomi genel anestezi altında yapılır ve hastanede yatmayı gerektirir. Yumurtalıkların ek olarak çıkarılması (bilateral ooferektomi) erken menopoza neden olabilir.laparaskopik veya açık cerrahi ile yapılabilir.

Bu cerrahi prosedürlerin çoğu ayakta tedavi bazında yapılır. Genel anesteziye ihtiyacınız olsa da, aynı gün daha sonra eve gidebilirsiniz. Abdominal miyomektomi veya histerektomi genellikle hastanede kalmayı gerektirir.

Menoraji, tiroid hastalığı gibi başka bir durumun belirtisi olduğunda, bu durumu tedavi etmek genellikle daha hafif dönemlerle sonuçlanır.